વિશ્વ જળ દિવસ એ માર્ચ 22ના રોજ ઉજવવામાં આવે છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય પાણીની મહત્તા અને તેના સંરક્ષણની જાગૃતિ ફેલાવવાનો છે. પાણી એ જીવનનું એક મૂળભૂત તત્વ છે. તે આપણા શરીરને જીવંત રાખવા, પ્રકૃતિને સુંદર બનાવવા અને આપણી આર્થિક વૃદ્ધિમાં મદદ કરવા માટે જરૂરી છે. વિશ્વ જળ દિવસ (World Water Day) દર વર્ષે 22 માર્ચે ઉજવવામાં આવે છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર (UN) દ્વારા 1993માં જળ સંરક્ષણ અને પાણીની મહત્ત્વતાને ઉજાગર કરવા માટે આ દિવસની શરૂઆત કરવામાં આવી.
વિષય (Theme) અને ઉદ્દેશ: દરેક વર્ષે વિશ્વ જળ દિવસ માટે એક વિશિષ્ટ વિષય પસંદ કરવામાં આવે છે, જે પાણી સંબંધિત પ્રચલિત સમસ્યાઓને ઉજાગર કરે છે. 2025 માટેનું વિષય “Glacier Preservation” છે.
પાણીનું મહત્વ:
– જીવન માટે આવશ્યક: પાણી વગર જીવનની કલ્પના કરવી અશક્ય છે.
– ખેતી માટે જરૂરી: કૃષિ અને પાક ઉત્પાદન માટે પાણીનો વ્યાપક ઉપયોગ થાય છે.
– આર્થિક વિકાસ: ઉદ્યોગો, ઉર્જા ઉત્પાદન અને રોજગાર માટે પાણી મહત્વપૂર્ણ સાધન છે.
પર્યાવરણ અને પર્યાવરણ સુરક્ષા: નદીઓ, તળાવો, જળાશયો અને સમુદ્ર સંપૂર્ણ પર્યાવરણ માટે આવશ્યક છે.
પાણીની સમસ્યા અને પડકારો:
- જળ પ્રદૂષણ: નદી, તળાવ અને સમુદ્રમાં કચરો અને કેમિકલ્સના કારણે પાણીની ગુણવત્તા બગડી રહી છે.
- જળ ટૂંકા પડવાના જોખમ: ભૂગર્ભજળનું અતિશય શોષણ અને અનિયમિત વરસાદના કારણે ઘણાં વિસ્તારોમાં પાણીની તંગી છે.
- વૈશ્વિક ઉષ્ણતામાન અને હવામાન પરિવર્તન: ગ્લેશિયરો ઓગળવાના કારણે પાણીનું પ્રમાણ બદલાઈ રહ્યું છે.
- અયોગ્ય વપરાશ: પાણીનો દુરુપયોગ અને અયોગ્ય વ્યવસ્થાપન એક મોટી સમસ્યા છે.
જળ સંરક્ષણ માટે પગલાં:
જળ બચાવ: રોજિંદા જીવનમાં પાણીનો વ્યર્થ વપરાશ રોકવું.
– વરસાદી પાણીનું સંચયન: રેનવોટર હાર્વેસ્ટિંગ પદ્ધતિ અપનાવવી.
– ફેરવિચારપૂર્ણ વપરાશ: ખેતી અને ઉદ્યોગોમાં પાણીની તબદીલ પદ્ધતિઓ (Drip Irrigation) અપનાવવી.
– જળસ્રોતોની સુરક્ષા: તળાવો, નદીઓ અને અન્ય જળાશયોને સ્વચ્છ રાખવા માટે પ્રયત્નશીલ રહેવું.
– જાગૃતિ ફેલાવવી: લોકોમાં પાણી સંરક્ષણની જરૂરિયાત વિશે જાગૃતિ લાવવી.
આપણે એક સંકલ્પ કરવો જોઈએ કે જળ સંરક્ષણ માટે દરરોજ નાના-નાના પગલાં લઈએ જેથી ભવિષ્યમાં પાણીની તંગીનો સામનો ન કરવો પડે. “Each drop counts!”
“જળ બચાવો, ભવિષ્ય બચાવો!”
