હિંદ છોડો આંદોલન

       8 August 1942 નો દિવસ ભારતીય ઈતિહાસમાં સીમાચિન્હરૂપ દિવસ છે. આ દિવસે મુંબઈમાં કોંગ્રેસના અધિવેશનમાં મહાત્મા ગાંધીએ જે ભાષણ આપ્યું તેમાં ‘કરો યા મરો’ નો નારો આપ્યો. કોંગ્રેસે વિધિવત રીતે અંગ્રેજોને ‘હિન્દ છોડો’ નું એલાન આપ્યું. ભારત છોડો એ આઝાદીની લડતનું વધુ તીવ્ર આંદોલન હતું અને તેનાથી અંગ્રેજો સમજી ગયા કે હવે લાંબો વખત ભારતને ગુલામ રાખી શકાશે નહીં. આંદોલનની હવા વાતાવરણમાં હતી જ અને તેથી સરકારે તેને કચડી નાખવા પૂરતી તૈયારી કરી રાખેલી હતી. જેવી મુંબઈની સભા પતી કે તે જ દિવસથી એટલે કે 8 August ના દિવસથી જ ધરપકડોની શરૂઆત થઈ. 8 August ની રાત્રે કોંગ્રેસની મોટાભાગની કારોબારીના સભ્યોની ધરપકડ કરી લેવામાં આવી. ગાંધીજીની પણ ધરપકડ થઈ. ગાંધીજીને આગખાન મહેલમાં અને કોંગ્રેસ કારોબારીના અન્ય અગત્યના નેતાઓને છૂપી રીતે અહમદનગરના કીલ્લામાં લઈ જવાયા. કોંગ્રેસ ગેરકાયદેસર સંસ્થા જાહેર થઈ.