દર વર્ષે 8 સપ્ટેમ્બરના રોજ, વિશ્વ સાક્ષરતા દિવસની ઉજવણી કરવા માટે એકસાથે આવે છે, આ દિવસ યુનેસ્કો દ્વારા સાક્ષરતાના મૂળભૂત માનવ અધિકાર અને જીવનભરના શિક્ષણના પાયા તરીકેના મહત્વને પ્રકાશિત કરવા માટે અલગ રાખવામાં આવે છે. સાક્ષરતા વ્યક્તિઓને સશક્ત બનાવે છે, સમુદાયોમાં પરિવર્તન લાવે છે અને સામાજિક અને આર્થિક વિકાસનો માર્ગ મોકળો કરે છે. આ વર્ષની થીમ, “સંક્રમણમાં રહેલા વિશ્વ માટે સાક્ષરતાને પ્રોત્સાહન આપવું: ટકાઉ અને શાંતિપૂર્ણ સમાજ માટે પાયાનું નિર્માણ,” અમને વૈશ્વિક પડકારોનો સામનો કરવા માટે સાક્ષરતા કેવી રીતે સજ્જ કરે છે તેના પર પ્રતિબિંબિત કરવા કહે છે.
શા માટે સાક્ષરતા મહત્વની છે
આજના ઝડપી વિશ્વમાં, સાક્ષરતા માત્ર વાંચવા અને લખવાની ક્ષમતા કરતાં વધુ છે, તે લેખિત, વિઝ્યુઅલ અને ડિજિટલ સામગ્રી સાથે વિવેચનાત્મક રીતે જોડાવા માટેની ક્ષમતા છે. સાક્ષરતા લોકોને રોજિંદા કાર્યોમાં નેવિગેટ કરવા, જાણકાર નિર્ણયો લેવા અને સમાજમાં યોગદાન આપવા માટે જરૂરી સાધનો પૂરા પાડે છે. બાળકો અને પુખ્ત વયના લોકો માટે, સાક્ષરતા શિક્ષણ, રોજગાર અને વ્યક્તિગત વિકાસના દરવાજા ખોલે છે. વૈશ્વિક સ્તરે, હજુ પણ 773 મિલિયન પુખ્તો અને યુવાનોમાં મૂળભૂત સાક્ષરતા કુશળતાનો અભાવ છે, જેમાં નોંધપાત્ર પ્રમાણ સ્ત્રીઓ છે. આ સાક્ષરતા અંતર ઘણીવાર અન્ય મુદ્દાઓ જેમ કે ગરીબી, અસમાનતા અને હાંસિયામાં વધારો કરે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સાક્ષરતા દિવસ આપણને આ અંતરને દૂર કરવા અને બધા માટે ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણની સુલભતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે જરૂરી ચાલુ કાર્યની યાદ અપાવે છે.
બદલાતી દુનિયામાં સાક્ષરતાની ભૂમિકા
ડિજિટલ યુગે આપણે માહિતી સાથે કેવી રીતે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરીએ છીએ તે બદલાઈ ગયું છે. જ્યારે ટેક્નોલોજી શીખવાની સામગ્રીની અભૂતપૂર્વ ઍક્સેસ પ્રદાન કરે છે, ત્યારે તેણે ડિજિટલ વિભાજનને પણ વિસ્તૃત કર્યું છે. ઘણા લોકો, ખાસ કરીને વિકાસશીલ પ્રદેશોમાં, ડિજિટલ સંસાધનોને ઍક્સેસ કરવામાં અવરોધોનો સામનો કરે છે, જે તેમની શીખવાની ક્ષમતાને વધુ અવરોધે છે. આ શિક્ષણ પ્રણાલીઓ માટે ડિજિટલ સાક્ષરતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે મહત્વપૂર્ણ બનાવે છે, તે સુનિશ્ચિત કરે છે કે દરેક વ્યક્તિ વૈશ્વિક જ્ઞાન અર્થતંત્રમાં ભાગ લઈ શકે છે. આબોહવા પરિવર્તન, આર્થિક અસ્થિરતા અને સંઘર્ષ જેવા પડકારોનો સામનો કરી રહેલા વિશ્વમાં, સાક્ષરતા શાંતિ અને ટકાઉપણાને પ્રોત્સાહન આપવામાં નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવે છે. સાક્ષર વ્યક્તિઓ આપણા સમાજો જે જટિલ સમસ્યાઓનો સામનો કરે છે તે સમજવા માટે, તેમના અધિકારોની હિમાયત કરવા અને ઉકેલમાં યોગદાન આપવા માટે વધુ સારી રીતે સજ્જ છે. અમે યુનાઈટેડ નેશન્સ સસ્ટેનેબલ ડેવલપમેન્ટ ગોલ્સ (SDG) હાંસલ કરવા તરફ કામ કરીએ છીએ, ખાસ કરીને SDG 4, જે બધા માટે ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે, સાક્ષરતા એ સમાવેશી, સ્થિતિસ્થાપક અને શાંતિપૂર્ણ સમુદાયોના નિર્માણના કેન્દ્રમાં રહે છે.
જેમ જેમ આપણે આંતરરાષ્ટ્રીય સાક્ષરતા દિવસની ઉજવણી કરીએ છીએ, ચાલો યાદ રાખો કે સાક્ષરતા પરિવર્તન માટેનું એક શક્તિશાળી સાધન છે. તે માત્ર વ્યક્તિઓને જ પરિવર્તિત કરતું નથી પણ મજબૂત, વધુ ન્યાયી સમાજનું નિર્માણ પણ કરે છે. શિક્ષણ અને સાક્ષરતા પહેલમાં રોકાણ કરવાનું ચાલુ રાખીને, અમે આવનારી પેઢીઓ માટે ઉજ્જવળ ભવિષ્ય બનાવી શકીએ છીએ. આ વર્ષે, ચાલો સાક્ષરતાને પ્રાથમિકતા બનાવવા માટે પ્રતિબદ્ધ થઈએ-કારણ કે દરેક વ્યક્તિ શીખવાની, વૃદ્ધિ કરવાની અને ખીલવાની તકને પાત્ર છે.
આપણી શાળા ગજેરા વિદ્યાભવન, ઉત્રાણ ખાતે આંતરરાષ્ટ્રીય સાક્ષરતા દિવસની ઉજવણીના ઉપક્રમે એક ટોક શોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું જેમાં ગવર્મેન્ટ કોમર્સ એન્ડ આર્ટસ કોલેજ, સોનગઢ ના અધ્યાપક શ્રી હિરેનભાઈ કાકડીયા ઉપસ્થિત રહ્યા હતા જેમાં વિદ્યાર્થીઓ અને વક્તાશ્રી વચ્ચે સાક્ષરતા વિષય પર પ્રશ્નોની ચર્ચા કરવામાં આવી હતી . જે ખૂબ જ રસપ્રદ અને આનંદદાયક રહી હતી.