ભારતમાં દર વર્ષે 23 ડિસેમ્બરે “કિસાન દિવસ” અથવા “રાષ્ટ્રીય ખેડૂત દિવસ” ઉજવવામાં આવે છે, જે આપણા દર વર્ષે ૨૩ ડિસેમ્બરના રોજ સમગ્ર દેશમાં કિસાન દિવસ (રાષ્ટ્રીય ખેડૂત દિવસ) ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસ ભારતના પૂર્વ પ્રધાનમંત્રી અને ખેડૂત હિતોના સમર્થક શ્રી ચૌધરી ચરણસિંહના જન્મદિનના ઉપક્રમે મનાવવામાં આવે છે. કિસાન દિવસનો મુખ્ય હેતુ દેશના ખેડૂતોના યોગદાનને ઓળખ આપવાનો અને તેમના પરિશ્રમ, ત્યાગ તથા મહેનત પ્રત્યે કૃતજ્ઞતા વ્યક્ત કરવાનો છે. ખેડૂત આપણા દેશની અર્થવ્યવસ્થાની કરોડરજ્જુ છે, કારણ કે તેમના પરિશ્રમથી જ સમગ્ર સમાજને અન્ન મળે છે.
ખેડૂતો સૂર્યોદયથી સૂર્યાસ્ત સુધી ખેતરમાં પરિશ્રમ કરે છે. તીવ્ર તાપ, વરસાદ, ઠંડી અને કુદરતી આફતો વચ્ચે પણ તેઓ અડગ રહીને ખેતી કાર્ય કરે છે. પાક ઉગાડવાથી લઈને કાપણી સુધીની સમગ્ર પ્રક્રિયામાં ખેડૂતો અનેક પડકારોનો સામનો કરે છે. તેમ છતાં તેઓ દેશના અન્નસંગ્રહ માટે સતત પ્રયત્નશીલ રહે છે. તેથી જ ખેડૂતને ‘અન્નદાતા’ તરીકે માન આપવામાં આવે છે.
કિસાન દિવસના અવસર પર શાળાઓમાં વિવિધ જાગૃતિ કાર્યક્રમો યોજવામાં આવે છે. વિદ્યાર્થીઓને ખેતીનું મહત્વ, આધુનિક ખેતી પદ્ધતિઓ, જળસંરક્ષણ, જૈવિક ખેતી અને ટેકનોલોજીના ઉપયોગ વિશે માહિતગાર કરવામાં આવે છે. ભાષણ, નિબંધ, ચિત્રકલા અને ચર્ચા જેવી પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા વિદ્યાર્થીઓમાં ખેડૂતો પ્રત્યે આદરભાવ વિકસાવવામાં આવે છે. કેટલાક સ્થળોએ ખેડૂતોને આમંત્રિત કરી તેમના અનુભવો પણ સાંભળવામાં આવે છે, જે વિદ્યાર્થીઓ માટે પ્રેરણાદાયક બને છે.
આ દિવસ આપણને યાદ અપાવે છે કે ખેડૂતોના કલ્યાણ વિના દેશનો સર્વાંગી વિકાસ શક્ય નથી. સરકાર દ્વારા ખેડૂતો માટે વિવિધ યોજનાઓ અમલમાં મૂકવામાં આવી રહી છે, પરંતુ સમાજના દરેક નાગરિકે પણ ખેડૂતોને સન્માન અને સહકાર આપવો જરૂરી છે. ખોરાકનો વ્યર્થ નાશ ન કરવો, સ્થાનિક ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવું અને ખેતી પ્રત્યે સકારાત્મક દૃષ્ટિકોણ રાખવો એ પણ ખેડૂત પ્રત્યેનો સન્માન જ છે.
આ રીતે, કિસાન દિવસ માત્ર ઉજવણીનો દિવસ નહીં પરંતુ ખેડૂતના મહત્ત્વને સમજવાનો અને તેમના પરિશ્રમને માન આપવાનો સંકલ્પ લેવાનો દિવસ છે. ખેડૂત સુખી અને સમૃદ્ધ બનશે ત્યારે જ દેશ સાચા અર્થમાં પ્રગતિ કરશે.
