દર વર્ષે ૨૬ નવેમ્બરના રોજ ‘ભારતીય બંધારણ દિવસ’ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસ ભારતના લોકશાહી ઇતિહાસમાં અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે આ દિવસે ૧૯૪૯માં ભારતની સંવિધાન સભાએ ભારતીય બંધારણ (Constitution of India) સ્વીકાર્યું હતું. આ બંધારણ ૨૬ જાન્યુઆરી, ૧૯૫૦થી અમલમાં આવ્યું અને ભારતને પ્રજાસત્તાક રાષ્ટ્રનો દરજ્જો મળ્યો.
ભારતીય બંધારણ આપણા દેશના મૂળ તત્ત્વો – સ્વતંત્રતા, સમાનતા, ન્યાય અને ભાઇચારાના આધાર પર રચાયેલું છે. ડૉ. બાબાસાહેબ આંબેડકર, જે બંધારણ સમિતિના અધ્યક્ષ હતા, તેમણે આ મહાન દસ્તાવેજની રચનામાં અગ્રણી ભૂમિકા ભજવી હતી.
બંધારણ આપણને નાગરિક તરીકેના હક્કો, ફરજો અને સ્વતંત્રતાનો આધાર આપે છે. તે દેશના દરેક નાગરિકને સમાન અધિકાર અને ન્યાયની ખાતરી આપે છે.
બંધારણ દિવસના અવસર પર, શાળાઓ, કચેરીઓ અને શાસકીય સંસ્થાઓમાં બંધારણ પ્રસ્તાવનાનું પઠન કરવામાં આવે છે અને લોકશાહીની મૂલ્યોને મજબૂત બનાવવાના સંકલ્પો લેવાય છે.
આ દિવસ આપણને યાદ અપાવે છે કે આપણા હક્કો સાથે ફરજો પણ જોડાયેલા છે — અને આપણે સૌએ બંધારણમાં દર્શાવેલા માર્ગ પર ચાલીને દેશની એકતા, અખંડતા અને લોકશાહી મૂલ્યોને જાળવી રાખવા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.
“બંધારણ આપણું ગૌરવ છે — ચાલો, તેને માન આપીએ.”
જય હિંદ!
