વિશ્વ બાળમજૂરી નિષેધ દિવસ

       ભારતમાં બાળમજૂરી એક ગંભીર સમસ્યા રહી છે. ભારત સરકારે બાળમજૂરીને નાબૂદ કરવા માટે અનેક કાયદાઓ બનાવ્યા છે, જેમાં બાળમજૂરી (પ્રતિબંધ અને નિયમન) અધિનિયમ, 1986 અને તાજેતરનો બાળમજૂરી (પ્રતિબંધ અને નિયમન) સુધારણા અધિનિયમ, 2016 મુખ્ય છે. આ અધિનિયમ 14 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોના તમામ વ્યવસાયો અને પ્રક્રિયાઓમાં રોજગાર પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ મૂકે છે, અને 14 થી 18 વર્ષના કિશોરોને ખતરનાક વ્યવસાયોમાં કામ કરતા અટકાવે છે.બાળમજૂરીને નાબૂદ કરવામાં સમાજની સક્રિય ભાગીદારી અત્યંત મહત્ત્વપૂર્ણ છે. જાગૃતિ અભિયાન, શિક્ષણના મહત્ત્વ પર ભાર મૂકવો, ગરીબ પરિવારોને આર્થિક સહાય પૂરી પાડવી અને બાળકોના અધિકારોનું રક્ષણ કરવું એ સમાજની જવાબદારી છે. આપણે જ્યાં પણ બાળમજૂરી જોઈએ ત્યાં તેની જાણ કરવી જોઈએ અને સરકાર તેમજ સ્વૈચ્છિક સંસ્થાઓના પ્રયાસોમાં સહયોગ આપવો જોઈએ.બાળમજૂરી સામે લડવા માટે શિક્ષણ એ સૌથી શક્તિશાળી હથિયાર છે. બાળકોને શાળાએ મોકલવાથી તેઓ માત્ર જ્ઞાન જ નહીં, પરંતુ સુરક્ષા અને વિકાસ માટે જરૂરી કૌશલ્યો પણ પ્રાપ્ત કરે છે. ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ સુનિશ્ચિત કરવું એ દરેક બાળકના ઉજ્જવળ ભવિષ્યની ચાવી છે. સરકાર, માતા-પિતા અને સમુદાયોએ સાથે મળીને એ સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ કે દરેક બાળકને શિક્ષણનો અધિકાર મળે.વિશ્વભરની સરકારો અને સ્વૈચ્છિક સંસ્થાઓ બાળમજૂરી નાબૂદી માટે સતત પ્રયાસો કરી રહી છે. સરકારી યોજનાઓ, શૈક્ષણિક કાર્યક્રમો, પુનર્વસન કેન્દ્રો અને કાયદાકીય અમલીકરણ આ દિશામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. કેલાશ સત્યાર્થી જેવા નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર વિજેતાઓએ બાળમજૂરી સામેની લડાઈમાં વૈશ્વિક સ્તરે નેતૃત્વ પૂરું પાડ્યું છે અને લાખો બાળકોને મુક્ત કરાવવામાં મદદ કરી છે.

       વિશ્વ બાળમજૂરી નિષેધ દિવસ આપણને યાદ અપાવે છે કે દરેક બાળકને બાળપણ જીવવાનો, શિક્ષણ મેળવવાનો અને સુરક્ષિત વાતાવરણમાં વિકાસ કરવાનો જન્મસિદ્ધ અધિકાર છે. બાળમજૂરી એ માનવતા પરનો કલંક છે, જેને દૂર કરવા માટે આપણે સૌએ સંકલ્પબદ્ધ થવું જોઈએ. ચાલો આપણે સૌ સાથે મળીને એક એવા વિશ્વનું નિર્માણ કરીએ જ્યાં કોઈ પણ બાળકને મજૂરી કરવા મજબૂર ન થવું પડે, અને દરેક બાળકને તેના સપના પૂરા કરવાની તક મળે.