થીમ : માનસિક સ્વાસ્થ્ય એ સાર્વત્રિક અધિકાર છે
દર વર્ષે સમગ્ર વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસ, 10 ઓક્ટોબર 2023 ના રોજ ઉજવવામાં આવે છે જેનો હેતુ વિશ્વના સૌ કોઈ લોકો શારીરિક સ્વાસ્થ્યની સાથે સાથે માનસિક આરોગ્ય પ્રત્યે પણ જાગૃત કરવાનો છે.
"આપણું મન, આપણો અધિકાર"
વિશ્વ માનસિક સ્વાસ્થ્ય દિવસ 2023 એ લોકો અને સમુદાયો માટે ‘ માનસિક સ્વાસ્થ્ય એ સાર્વત્રિક માનવ અધિકાર છે’ થીમ પાછળ એક થવાની તક છે, જ્ઞાનમાં સુધારો કરવા, જાગરૂકતા વધારવા અને સાર્વત્રિક માનવ અધિકાર તરીકે દરેકના માનસિક સ્વાસ્થ્યને પ્રોત્સાહિત કરવા અને તેનું રક્ષણ કરવા માટેની ક્રિયાઓ ચલાવવાની છે. માનસિક સ્વાસ્થ્ય એ તમામ લોકો માટે મૂળભૂત માનવ અધિકાર છે. દરેક વ્યક્તિ, ગમે તે હોય અને ગમે ત્યાં હોય, માનસિક સ્વાસ્થ્યના ઉચ્ચતમ પ્રાપ્ય ધોરણનો અધિકાર ધરાવે છે. આમાં માનસિક સ્વાસ્થ્યના જોખમોથી સુરક્ષિત થવાનો અધિકાર, ઉપલબ્ધ, સુલભ, સ્વીકાર્ય અને સારી ગુણવત્તાની સંભાળનો અધિકાર અને સ્વતંત્રતા, સ્વતંત્રતા અને સમુદાયમાં સમાવેશ કરવાનો અધિકાર શામેલ છે.
સારું માનસિક સ્વાસ્થ્ય આપણા એકંદર આરોગ્ય અને સુખાકારી માટે મહત્વપૂર્ણ છે. છતાં વૈશ્વિક સ્તરે આઠમાંથી એક વ્યક્તિ માનસિક સ્વાસ્થ્યની નબળી પરિસ્થિતિ સાથે જીવે છે, જે તેમના શારીરિક સ્વાસ્થ્ય, તેમની સુખાકારી, તેઓ અન્ય લોકો સાથે કેવી રીતે જોડાય છે અને તેમની આજીવિકા પર અસર કરી શકે છે. માનસિક સ્વાસ્થ્યની સ્થિતિ કિશોરો અને યુવાનોની વધતી સંખ્યાને પણ અસર કરી રહી છે. માનસિક સ્વાસ્થ્યની સ્થિતિ હોવી એ વ્યક્તિને તેમના માનવ અધિકારોથી વંચિત રાખવા અથવા તેમના પોતાના સ્વાસ્થ્ય વિશેના નિર્ણયોમાંથી બાકાત રાખવાનું ક્યારેય કારણ ન હોવું જોઈએ. તેમ છતાં સમગ્ર વિશ્વમાં, માનસિક સ્વાસ્થ્યની સ્થિતિ ધરાવતા લોકો માનવ અધિકારોના ઉલ્લંઘનની વ્યાપક શ્રેણીનો અનુભવ કરતા રહે છે.
આવી બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને આજ રોજ ગજેરા વિદ્યાભવન, ઉત્રાણ ખાતે શાળામાં World Mental Health Day ની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી, જેમાં વિદ્યાર્થીઓને માનસિક આરોગ્યમાં સુધારો લાવી શકાય તે માટે યોગ – પ્રણાયામ સેશનનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. કાર્યક્રમની શરુઆતમાં રાજુભાઈ પરમારે વિદ્યાર્થીઓને માનસિક આરોગ્ય પ્રત્યે જાગૃતિ માટે માહિતગાર કર્યા. વર્તમાન સમયમાં વધતી જતી મોટી મોટી બીમારીઓ જેવી કે કેન્સર, ડાયાબિટીસ, બ્લડ પ્રેશર, ડિપ્રેશન વગેરેમાં સારું માનસિક સ્વાસ્થ્ય કેટલો મોટો ફાળો આપે છે. કોઈ પણ પ્રકારની પરિસ્થિતિમાં હકારાત્મક અભિગમ અપનાવવામાં આવે તો માનસિક સ્વાસ્થ્ય સારું બનાવી શકાય છે એ વિશે વિગવાર વાતો કરી.
ત્યારબાદ શાળાના યોગ શિક્ષક શ્રી કેયુરભાઈના માર્ગદર્શનમાં વિદ્યાર્થીઓએ વિવિધ પ્રકારના આસનો કર્યા. ૐ કાર અને પ્રણાયામની મદદથી મનને શાંત અને સ્વસ્થ રાખવામાં આવે તો માનસિક આરોગ્ય સારું રાખી શકાય છે તે બાબતો અંગે માહિતગાર કર્યા હતા. યોગ શિક્ષકે વિદ્યાર્થીઓને યોગના ફાયદા અને મહત્વ સમજાવી રોજિંદા જીવનમાં સમાવેશ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા. અંતમાં શારીરિક શિક્ષણના શિક્ષક શ્રી શૈલેન્દ્રભાઈ પટેલે યોગ શિક્ષકનો આભાર વ્યક્ત કરી કાર્યક્રમ પૂર્ણ કરાવ્યો.
