“2025 માટેની થીમ “પૃથ્વી પર જીવનના રક્ષણ માટે વૈશ્વિક સહકાર”
દર વર્ષે 16 સપ્ટેમ્બર ના રોજ વિશ્વ ઓઝોન દિવસ (World Ozone Day) ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસ આપણે ઓઝોન લેવલના મહત્વ અને તેના સંરક્ષણ માટે કરવામાં આવેલા વૈશ્વિક પ્રયત્નોને યાદ કરીએ છીએ.
- ઓઝોન લેવલ એટલે શું? : ઓઝોન લેવલ પૃથ્વીનો એક નાજુક પરતો છે, જે મુખ્યત્વે સ્ટ્રેટોસ્ફિયર (stratosphere) માં જોવા મળે છે. તે સૂર્યમાંથી આવનારી હાનિકારક અલ્ટ્રાવાયલેટ (UV) કિરણોને પૃથ્વી પર પહોંચતા અટકાવે છે. જો આ લેવલ ન હોય તો માનવ જીવન અને પર્યાવરણ બંનેને ગંભીર નુકસાન થઈ શકે.
- મોન્ટ્રિયલ પ્રોટોકોલ : મોન્ટ્રિયલ પ્રોટોકોલ, જે 16 સપ્ટેમ્બર 1987 ના રોજ સાઈન થયું હતું, એ ઓઝોનને નુકસાન કરતી રસાયણિક પદાર્થો (જેમ કે CFCs અને halons) નો ઉપયોગ બંધ કરાવવા માટેનો વૈશ્વિક કરાર છે.
આ કરારના પરિણામે:
- ઓઝોન લેવલ ધીમે ધીમે સુધરી રહ્યો છે.
- લાખો લોકો ત્વચા કેન્સર અને આંખોના રોગોથી બચી ગયા છે.
- આ એક સફળ આંતરરાષ્ટ્રીય પર્યાવરણ સંરક્ષણનું ઉદાહરણ છે.
- ઓઝોનની રક્ષા હજી પણ જરૂરી કેમ છે?
- નવા રસાયણો ઊભા થઈ રહ્યા છે જે નુકસાનકારક સાબિત થઈ શકે છે.
- હવામાન પરિવર્તન અને ઓઝોન ક્ષય (ozone depletion) જોડાયેલા મુદ્દાઓ છે.
- લોકોમાં જાગૃતિ જાળવવી અને યોગ્ય માહિતી આપવી ખૂબ જરૂરી છે.
- આપણે શું કરી શકીએ?
- એવી વસ્તુઓનો ઉપયોગ ટાળો જેમાં હાનિકારક રસાયણો હોય.
- ફ્રિજ, A/C જેવી વસ્તુઓને નિયમિત રીતે જાળવો જેથી લીકેજ ટળે.
- પર્યાવરણમૈત્રી નીતિઓનો સમર્થન કરો.
- આસપાસના લોકોમાં ઓઝોન વિશે જાગૃતિ ફેલાવો.
- ભવિષ્ય માટે સંદેશ
વિશ્વ ઓઝોન દિવસ માત્ર વૈજ્ઞાનિક માહિતી માટે નથી, પણ એ અમને બતાવે છે કે વૈશ્વિક સહકારથી કેટલી મોટી સમસ્યાઓનો ઉકેલ લાવી શકાય છે. આજના પૃથ્વી સંરક્ષણ માટે પણ આ પ્રકારના સંકલ્પ અને એકતાની જરૂર છે.
ચાલો, ઓઝોન લેવલ અને આપણું ભવિષ્ય — બંનેનું રક્ષણ કરીએ!
“જ્યારે દુનિયા એક થાય, ત્યારે અસાધ્ય કંઈ નથી.”
વિશ્વ ઓઝોન દિવસની શુભકામનાઓ!
